ΤΑΣΟΥΛΑ ΧΑΤΖΗΤΟΦΗ: Η νεανική επιχειρηματικότητα όπλο για την επιδίωξη της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας

Οι νέοι οφείλουν να σέβονται τις γνώσεις και την εμπειρία των μεγαλύτερων, αλλά δεν πρέπει να επιτρέπουν σε κανέναν να τους εμποδίζει να εκπληρώσουν τα όνειρά τους και να τους κόβει τα φτερά. Αν πιστεύεις στα όνειρά σου, κάνε τους όλους να σε δουν να πετυχαίνεις τα όνειρά σου…

Η Τασούλα Χατζητοφή, επιτυχημένη επιχειρηματίας και ιδιοκτήτρια ομίλου εταιρειών, πολιτιστική ακτιβίστρια και ενεργή πολέμιος του παράνομου εμπορίου έργων τέχνης (www.tasoulahadjitofi.com), καλεσμένη ομιλήτρια στον Τελικό και την Τελετή Βράβευσης του Ετήσιου Διαγωνισμού για την “Επιχείρηση της Χρονιάς” 2015, μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις και τις χρήσιμες συμβουλές της για τον θεσμό του Junior Achievement και τη νεανική επιχειρηματικότητα.

 

JA Κύπρου: Πώς ήταν η πρώτη σας εμπειρία ως καλεσμένη ομιλήτρια στον Τελικό και την Τελετή Βράβευσης του Ετήσιου Διαγωνισμού για την “Επιχείρηση της Χρονιάς” 2015;

Τασούλα Χατζητοφή: Όταν προσκλήθηκα σαν ομιλήτρια στον Τελικό και την Τελετή Βράβευσης για την Επιχείρηση της Χρονιάς, είχα την εντύπωση ότι οι συμμετέχοντες θα ήταν φοιτητές πανεπιστημίου. Βλέποντας τους νέους ηλικίας 15-18 ετών να παρουσιάζουν τις ιδέες τους, ήταν μία πολύ ευχάριστη έκπληξη για μένα. Η δημιουργικότητά, ο ενθουσιασμός και η σκληρή δουλειά τους, είναι αξιοσημείωτα, και είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη και ανακουφισμένη που δεν ήμουν στην κριτική επιτροπή εκείνη την ημέρα, αφού μου άρεσαν πολύ όλες οι ιδέες και εντυπωσιάστηκα πραγματικά από τον επιχειρηματικό τρόπο σκέψης των μαθητών.

JA Κύπρου: Πώς αξιολογείτε την επίδοση των μαθητών-επιχειρηματιών μας;

Τασούλα Χατζητοφή: Η σύλληψη μίας ιδέας και η διαμόρφωση ενός επιχειρηματικού πλάνου, είναι μία απαιτητική διαδικασία πρωτεύουσας σημασίας για εμάς τους ενήλικες, αλλά πιστεύω ότι αυτοί οι νέοι άνθρωποι το έκαναν να φαίνεται πολύ ευκολότερο, αφού έχουν καθαρό μυαλό, όραμα και μπορούν πάντα να ζητούν βοήθεια από τους μεγαλύτερους και να μοιράζονται μαζί τους την εμπειρία τους. Ωστόσο, η υλοποίηση των επιχειρηματικών τους πλάνων, η ανάπτυξη και η εισαγωγή των προϊόντων τους στην αγορά, ακόμη και η ανεύρεση προμηθευτών για τα προϊόντα τους, όπως για παράδειγμα ο τρόπος με τον οποίο η ομάδα των fire-cakes προώθησε τα προϊόντα της στην αγορά, μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση. Ήταν ολοφάνερο ότι οι νεαροί εργάστηκαν καλά μέσα στις ομάδες τους, έμαθαν πώς να παρουσιάζουν την εταιρεία τους σαν αποτέλεσμα ομαδικής εργασίας. Κάποιοι μίλησαν για οικονομικά, άλλοι για marketing και άλλοι για γενικότερα ζητήματα διοίκησης. Ήταν εξαιρετικοί και η ενέργεια που μετάδωσαν γύρω τους ήταν απίστευτη.

JA Κύπρου: Από τις δέκα προκριθείσες επιχειρηματικές ιδέες, ποια είναι εκείνη που σας εντυπωσίασε περισσότερο;

Τασούλα Χατζητοφή: Μου άρεσαν κάποια επιμέρους χαρακτηριστικά από όλες τις ιδέες, και γι’ αυτό είναι δύσκολο για μένα να επιλέξω. Π.χ. βρήκα την ομάδα που παρουσίασε τα fire cakes, πολύ έξυπνη και καινοτόμα, αφού τα μέλη της σκέφτηκαν να αξιοποιήσουν χρησιμοποιημένα κεριά, να τα ανακυκλώσουν και να παράξουν ένα καινούριο προϊόν. Βρήκα την ομάδα που παρουσίασε τα μαγικά φασόλια πολύ δημιουργική, και μπορώ να καταλάβω γιατί οι άνθρωποι στο εξωτερικό θα τα αγόραζαν για να τα προσφέρουν στα αγαπημένα τους πρόσωπα. Η ομάδα που προώθησε τις τρούφες, οι οποίες είναι η αγαπημένη μου γλυκιά θεραπεία και ανυπομονούσα να επιστρέψω σπίτι για να τις δοκιμάσω, ήταν επίσης ιδιαίτερα εντυπωσιακή ως προς τον τρόπο που σχεδίασε και προώθησε τα προϊόντα της, στοχεύοντας σε συγκεκριμένο κοινό. Οι τρούφες ήταν νοστιμότατες και κυρίως, υγιεινές, κάτι το οποίο αποδεικνύει ότι οι μαθητές ακολούθησαν τις σύγχρονες τάσεις, αφού οι άνθρωποι στις μέρες μας προσδίδουν ολοένα μεγαλύτερη βαρύτητα στην ποιότητά της τροφής τους.

Η ομάδα που σχεδίασε τη βάση-στήριγμα του τηλεφώνου, έδωσε μία πρακτική λύση σε ένα καθημερινό πρόβλημα. Επιπλέον, η ιδέα μίας εκ των ομάδων να δημιουργήσει μπογιές σε διαφορετικά χρώματα που μπορούν να μετατρέψουν οποιονδήποτε τοίχο σε μαυροπίνακα, ήταν ιδιαίτερα εμπνευσμένη, αφού μας προτείνει έναν εναλλακτικό τρόπο για να ψυχαγωγούμε τα παιδιά καθώς επίσης, και για να περνούμε ποιοτικό χρόνο μαζί τους. Η ομάδα με τα τουβλάκια, είχε επίσης μία εύστοχη ιδέα, αφού στόχευσε στην ικανοποίηση της ανάγκης για ποιοτικό χρόνο με την οικογένεια. Βέβαια, δεν θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητοι οι μεγάλοι νικητές, των οποίων το προϊόν βρήκα επίσης φανταστικό.  Απεχθάνομαι τη μυρωδιά των εντομοαπωθητικών που αγοράζουμε, και γι’ αυτό, βρήκα λαμπρή την ιδέα της παραγωγής οργανικών φυτικών εντομοαπωθητικών. Κουβαλώ το προϊόν τους στην τσάντα μου. Τους εύχομαι κάθε επιτυχία στο Βερολίνο!

Όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια από τις ιδέες, αφού αγάπησα όλες τις ιδέες και τις ομάδες! Συνεπώς, είμαι χαρούμενη που δεν ήμουν μέλος της κριτικής επιτροπής, οπότε επιτρέψτε μου να μην ξεχωρίσω ούτε και τώρα κάποια από τις ιδέες…

JA Κύπρου: Μπορεί το Junior Achievement να αποτελέσει φυτώριο μελλοντικών επιχειρηματιών;

Τασούλα Χατζητοφή: Ζούμε σε μία εποχή όπου δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τη νέα γενιά αλλά και το μεγάλο χάσμα που υπάρχει ανάμεσα σε εκείνη και εμάς. Θα μου άρεσε να δω τους επιχειρηματίες να έχουν περισσότερους νέους ανθρώπους ως μαθητευόμενους, να τους δίνουν θέση στα συμβούλιά τους και να τους βοηθούν στην προώθηση των επιχειρηματικών τους ιδεών. Οι νέοι άνθρωποι βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά, και για τους ενήλικες, είναι ωραίο το αίσθημα μέσα από μία σχέση αλληλοσεβασμού, να μεταδίδουν δεξιότητες στους νέους, οι οποίοι αν και στερούνται εμπειρίας, δεν στερούνται δημιουργικότητας και νοημοσύνης. Διαθέτουν εξίσου υψηλή νοημοσύνη με τους ενήλικες, αλλά είναι νεώτεροι και αποτελούν μία δική μας νεώτερη έκδοση. Ωστόσο, δεν πρέπει ποτέ να υποτιμούμε το δυναμικό τους, και φυσικά, το γεγονός ότι τους λείπει η εμπειρία στα πρώτα χρόνια της ζωής τους, δεν δικαιολογεί να τους φερόμαστε σα να είναι υποδεέστεροι. Αντίθετα, πρέπει να στεκόμαστε πλάι τους και να τους βοηθάμε να ανοίξουν τα φτερά τους και να κατακτήσουν τα όνειρά τους.

JA Κύπρου: Ποια συμβουλή θα δίνατε στους νυν αλλά και τους μελλοντικούς μαθητές-επιχειρηματίες μας;

Τασούλα Χατζητοφή: Η συμβουλή μου είναι να σέβονται τις γνώσεις και την εμπειρία των μεγαλύτερων, αλλά να μην επιτρέπουν σε κανέναν να τους εμποδίζει να εκπληρώνουν τα όνειρά τους και να τους κόβει τα φτερά. Πρέπει να κάνεις όνειρα που οφείλεις να υπερβείς τις δυνάμεις σου για να τα πετύχεις.

Τί κάνεις αν οι άνθρωποι δεν πιστεύουν στα όνειρά σου και γελούν με αυτά; Απλά, τραγούδησέ τους… ‘Ας στους να λένε, ας τους να πουν, αυτοί δεν ξέρουν ν’ αγαπούν’…  Αν πιστεύεις στα όνειρά σου, κάνε τους όλους να σε δουν να πετυχαίνεις τα όνειρά σου.

JA Κύπρου: Πιστεύετε ότι η νεανική επιχειρηματικότητα θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πιθανό όπλο για τη διαχείριση της οικονομικής ύφεσης που αντιμετωπίζει πρόσφατα η Κύπρος;

Τασούλα Χατζητοφή: Η Κυπριακή Κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει και να υποστηρίξει έμπρακτα την αξία των αποφοίτων μας, των νέων ανθρώπων.  Είναι ανεπίτρεπτο να έχεις τόσους αποφοίτους που πηγαίνουν για πολυετείς σπουδές στο εξωτερικό, και είτε παραμένουν εκεί είτε επιστρέφουν στην Κύπρο και μένουν άνεργοι και αναξιοποίητοι. Πρέπει να προσπαθήσουμε να προσελκύσουμε επιχειρήσεις στην Κύπρο για να δώσουν δουλειά στους νέους μας. Πρέπει να δώσουμε στις πολυεθνικές εταιρείες οικονομικά πλεονεκτήματα για το προσωπικό τους και να κάνουμε την εργατική νομοθεσία πιο ευέλικτη. Πρέπει επίσης, να διαφοροποιήσουμε τις εργασιακές άδειες. Να γίνει πιο δύσκολο για τους οικονομικούς μετανάστες να έρχονται στη χώρα και να παίρνουν θέσεις εργασίας από τους Κύπριους και να γίνει πιο εύκολο για τους “εργάτες γνώσης” να έρχονται και να δουλεύουν στην Κύπρο για να μεταφέρουν τις δεξιότητές τους, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (π.χ. δέκα χρόνια).

Θα ήθελα να δω τηλεφωνικά κέντρα, εταιρείες στοιχημάτων, εταιρείες ανάπτυξης λογισμικών, μουσικής, τηλεπικοινωνιών, μονάδες έρευνας και καινοτομίας, μονάδες ιατρικού και πολιτιστικού τουρισμού, βιολογικά προϊόντα, κτλ.  Πρέπει να επιβάλουμε έναν ελάχιστο μισθό ώστε κάθε Κύπριος επιχειρηματίας να το σκέφτεται διπλά πριν φέρει έναν ξένο να εργαστεί στην Κύπρο με χαμηλότερο μισθό από έναν Κύπριο, εκτός αν ο ξένος έχει να μεταδώσει στους Κύπριους συγκεκριμένη τεχνογνωσία. Μόνο με αυτά τα μέτρα, οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες θα έρθουν στην Κύπρο για να αξιοποιήσουν τους νέους μας και μετά, ΝΑΙ, η επιχειρηματικότητα των νέων ή των μεγαλύτερων θα φέρει πολλές ευκαιρίες για την Κύπρο. Μόλις αναπτύξουμε τη νοοτροπία “Πρώτα η ΚΥΠΡΟΣ”, θα αρχίσει να αναπτύσσεται η οικονομία μας και να επανέρχεται η ειρήνη στο έθνος μας.